Selasa, 17 Mei 2011

KEMAHIRAN MENGINGAT

PENGENALAN
Ingatan merupakan satu proses mental yang menyimpan perkara-perkara yang telah dipelajari & kemudian mengeluarkannya kembaIi sebagai tindak balas dalam situasi yang diperlukan - jawab peperiksaan

PUNCA-PUNCA GAGAL MENGINGAT
vPelajar tidak mempunyai nota yang sistematik dan kurang menarik
vTidak memberi perhatian kepada pengajaran guru
vTidak minat mata pelajaran tertentu walaupun ianya penting
vTidak mempunyai persediaan mental — ada gangguan yang menyebabkan beralih tumpuan
vMemahami sedikit sahaja apa yang diajar oleh guru
vBertangguh untuk bertanya apabila kurang faham
v Sikap bertangguh ini akan bertambah dan menjadi beban kepada tajuk-tajuk yang akan datang

KAEDAH-KAEDAH MENGINGAT
1. MINAT
v Sesuatu mata pelajaran yang diminati akan lebih mudah diingati
v Tanpa minat dan kegemaran, kemahuan perlu dipertingkatkan supaya matlamat yang dicita-citakan akan tercapai.
2. TUMPUAN
v Sesuatu subjek atau perkara yang diberi tumpuan akan mudah diingati
v Kemahuan akan meningkatkan tumpuan
v Kemahuan boleh dibina melalui dorongan dalaman diri atau memotivasikan diri sendiri.
3. BUAT DAN GUNA NOTA DENGAN BAlK
  • RECOPY (Salin Semula)
  • REWORK ALL MODEL 5 x (Buat semula cepat 5x)
  • RECITE OUT LOUD REPETEDLY (Lafaz kuat berulang kali)
  • RECHECK (Semak semula)
SSUMARIZE (Ringkaskan nota penting)
T --- TEST YOUR SELF (Uji diri anda)
UUSE (Gunakan)
V --- VISUAUZE (Bayangkan selalu)
PERANCANGAN MASA BELAJAR
# Agihkan masa yang cukup untuk tidur.
# Susun mengikut keutamaan.

# Luangkan masa untuk berbincang.

# Sediakan masa ulangkaji selepas waktu sekolah. Jangan bertangguh.
# Jadualkan masa 1 jam untuk belajar.

# Pilih tempat yang selesa.
# Tentukan mata pelajaran untuk belajar.
# Ikutilah jadual anda berterusan.

5. MENGINGAT TARIKH DAN PERISTIWA
* Senaraikan tarikh/tahun mengikut urutan & nyatakan penstiwa yang berlaku di atas sekeping kad (5-10 tarikh/tahun)
* Dibelakang kad tuliskan tarikh/tahun-buat ulangkaji & tuliskan kembali peristiwa untuk setiap tarikh/tahun

6. TEKNIK ULANGAN
* Kaedah untuk mengingat secara semulajadi
* Perlu dilakukan secara berturutan mengikut tajuk & berulang kali
* Tuliskan apa yang cuba dingati
RISIKO-jemu, bosan
Cara terbaik-ulang sesuatu 3 kali dan rehat 1-3 minit

KEMAHIRAN BELAJAR DALAM KUMPULAN / STUDY GROUP

KEMAHIRAN BELAJAR DALAM KUMPULAN / STUDY GROUP

FAEDAH BELAJAR DALAM KUMPULAN
1. Mudah faham
2. Seronok dan tidak bosan
3. Perkongsian bijak
4. Persaingan sihat
5 Aktif dan kreatif
6 Jimat masa dan tenaga
7. Saya bagus anda pun bagus

KUMPULAN IDEAL
  • AhIi yang berdisiplin dan bercita-cita tinggi
  • Berbagai mata pelajaran
  • Aktif dan bertanggungjawab
  • Rakan yang sesuai dan kelas yang sama
  • Tiga - lima orang
  • Serius dalam perbincangan dan tidak Iari dari topic
  • Sanggup bertanya dan mengakui kelebihan orang lain
  • Saling mendorong
  • Mempunyai ketua dan pencatat
  • Menetapkan matlamat / objektif / masa
  • Ketua kumpulan seorang setiausaha / Pencatat

PRASYARAT STUDY GROUP
1. Saiz kumpulan - 3 hingga 5 orang
2. Penyediaan topik perbincangan
3. Perbincangan tajuk
4. Penentuan masa, tempat dan tarikh
5. Tempoh masa perbincangan
6. Muafakat membawa berkat
7. Mengekalkan hubungan akrab
8. Dorongan yang tinggi

KITA AKAN INGAT SEBANYAK......
10% daripada apa yang kita baca.
20% daripada apa yang kita dengar.
35% daripada apa yang kita lihat.
50% daripada apa yang kita lihat & dengar.
70% daripada apa yang kita bincangkan.
80% daripada apa yang kita lakukan.
95% daripada apa yang kita ajar/beritahu orang lain.

TEKNIK BELAJAR DALAM KUMPULAN
1. Teknik kumpulan Bulatan
Pelajar menjalankan aktiviti (beberapa orang duduk dalam bulatan)
Bina bulatan satu di dalam bulatan kedua
AhIi bulatan pertama diberi kata kunci
Orang pertama dalam bulatan menyebut kata kunci
Orang kedua menyebut kata kuncinya dan kata kunci orang pertama
Lakukan aktiviti sama sehingga orang terakhir
Seorang jaga masa
AhIi bulatan sebelah dalam, lakukan aktiviti seperti
yang dilakukan oleh ahli bulatan pertama (masa
ditentukan)
OIah kata kunci dalam bentuk yang gramatis
Sediakan nota dan kata kunci
Salin nota dalam kertas putih yang besar dan pamerkan
Beri Ujian & semak ujian di kalangan ahli kumpulan

2. Taknik Bacaan
Membaca, mengolah kata kunci dalam bentuk ayat yang ringkas, lengkap, gramatis, padat dan bermakna.
Baca berulang untuk kefahaman dan ingatan
Tulis ayat-ayat yang mengandungi kata kunci
tanpa merujuk kepada nota
Jika dapat membentang tanpa melihat nota bermakna telah mencapai penguasaan.

3. Teknik Perbincangan Kumpulan
Bina Kumpulan, guna buku teks / sumber lain
Pilih tajuk dan Ketua kumpulan
Guna kertas untuk mencatat
Ketua arah ahIi baca buku teks/ sumber untuk
mendapatkan bahan ( baca berperingkat­ peringkat)
Pencatat , mencatat kata kunci setelah dikenalpasti
Baca bahan keseluruhan dan fakta sokongan
Susun kata kunci dalam bentuk nota ringkas,
mudah , padat , bermakna, tepat, kemas dan menarik.
Bincang untuk kemaskan lagi dengan menggunakan ayat yang gramatis
Baca nota itu berulang-ulang secara perseorangan
JaIani ujian. Ahli kumpulan semak jawapan ujian.

4. Teknik mendengar dan mencatat
Bersedia mendengar bahan lisan, Buat catatan
kata kunci dan fakta sokongan dalam kertas
latihan
Fasilitator membentang bahan
Ahli di bawah 10 orang
Selaras catatan yang dibuat oleh ahli kumpulan
Bincang dan susun kata kunci yang diselaraskan
dalam bentuk nota yang kemas, mudah,
bermakna dan tepat (buat di kertas)
Salin nota dalam kertas putih
Latihan membaca nota berulang-ulang
Bincang kekuatan dan kelemahan teknik
Pilih pasangan dalam kumpulan
Buat ujian secara berpasangan
Periksa ujian oleh kumpulan

5. Teknlk Pengajaran Sebaya
Konsep: bantu kawan dan mahir diri
Ahli yang mahir bertindak sebagai pengajar
kepada rakan lain.
Mengajar sehingga rakan dapat menguasai tajuk
perbincangan dengan baik

MAKNA KUMPULAN
K = Kerjasama diperlukan
U = Untuk semua ahli
M = Mesra menjadi faktor penting
P = Prihatin kepada setiap ahli
U = Ulangkaji terlebih dahulu
L = Laksanakan sebaik mungkin
A = Anggapan antara ahli mestilah positif
N = Natijah cemerlang diperolehi

Sabtu, 7 Mei 2011

TEMA 4 : SEJARAH 2 STPM (MALAYSIA)


 TEMA 4 : PENGISIAN KEMERDEKAAN
 BAB 12 : PEMBANGUNAN SOSIAL DAN EKONOMI
 Perkembangan Sosial di Tanah Melayu 

Pengenalan

Campur tangan British di Tanah Melayu sejak tahun 1874 bukan sahaja membawa kepada perubahan dari segi politik dan ekonomi, bahkan campur tangan mereka juga menyebabkan perubahan dari segi sosial. Sebelum British memperluaskan kuasanya di Tanah Melayu, sistem perhubungan yang wujud amat mundur. Begitu juga dalam bidang kesihatan. Selepas British campur tangan semuanya ini telah mengalami perkembangan yang pesat. British telah memperkenalkan cara membina jalan raya Barat, cara membina landasan keretapi dan amalan perubatan yang diamalkan oleh Barat. Kesemuanya ini telah berjaya meningkatkan tingkat taraf hidup penduduk di Semenanjung Tanah Melayu.

Perhubungan

1. Jalan keretapi 

Keretapi merupakan cara pengangkutan moden yang pertama di Semenanjung Tanah Melayu. Jalan-jalan keretapi telah dibina untuk mempercepatkan pengangkutan bijih timah dari kawasan perlombongan ke pelabuhan untuk dieksport. Jalan keretapi yang pertama di Semenanjung Tanah Melayu telah dibina pada tahun 1855 oleh Sir Hugh Low bagi menghubungkan Taiping dengan Port-Weld. Jalan keretapi sepanjang 12.8 kilometer ini dibuka kepada lalulintas pada bulan Jun 1885.
Beberapa lagi jalan keretapi telah dibina oleh British di Perak. Jalan keretapi di antara Tapah dengan Teluk Anson telah dibina pada tahun 1893 manakala di antara Tapah dengan Ipoh pada tahun 1895. Sir Frank Swettenham telah membina beberapa jalan keretapi di Selangor. Jalan keretapi yang pertama telah dibina antara Kuala Lumpur dengan Bukit Kuda pada tahun 1886. Menjelang tahun 1889 jalan keretapi ini dipanjangkan ke Port Swettenham. Pada tahun-tahun 1892 dan 1893 British telah membina jalan-jalan keretapi yang pendek bagi menghubungkan Kuala Lumpur dengan kawasan-kawasan perlombongan bijih timah di Rawang, Kuala Kubu dan Sungai Besi.

Perhentian keretapi tetap yang pertama dibina di Kuala Lumpur pada tahun 1892. Jalan keretapi yang pertama di Negeri Sembilan, iaitu di antara Port Dickson dengan Seremban telah siap dibina pada tahun 1891. Jalan Keretapi sepanjang kira-kira 38 km ini dibina oleh Syarikat Keretapi Sungai Ujong. Pada tahun 1908 Kerajaan Negeri-negeri Melayu Bersekutu telah membelinya daripada syarikat tersebut.
Selepas penubuhan Negeri-negeri Melayu Bersekutu pada tahun 1896, jalan-jalan keretapi yang sedia wujud mula disambungkan atas initiatif Sir Frank Swettenham. Menjelang tahun 1903, terdapat jalan keretapi yang menghubungkan Seremban dengan Perai. Jalan keretapi ini telah dipanjangkan ke Johor Bahru pada tahun 1909 dan ke Singapura pada tahun 1923.
Jalan keretapi di bahagian Utara Semenanjung Tanah Melayu yang menghubungkan Perai, Bukit Mertajam, Sungai Petani, Alor Setar dan Padang Besar di sempadan Siam telah siap dibina pada tahun 1918. Jalan keretapi di bahagian Timur yang menghubungkan Gemas dengan Bahau, Mentakab, Kuala Lipis, Gua Musang, Tumpat dan Sungai Golok disiapkan pada tahun 1931.

2. Jalan raya 

Jalan-jalan raya yang pertama dibina untuk meghubungkan kawasan-kawasan bijih timah dan getah dengan pelabuhan-pelabuhan. Kegunaan jalan raya bertambah popular selepas pengenalan kenderaan bermotor pada tahun 1902. Menjelang tahun 1906, Negeri-negeri Melayu Bersekutu mempunyai kira-kira 2560 km jalan raya bertar (metal led roads). Mulai dekad pertama abad ke-20, jalan-jalan raya yang lebih lebar dan kukuh telah dibina bagi memenuhi keperluan kenderaan bermotor yang kian bertambah.

Jalan raya utama ke Perai siap dibina pada tahun 1911. Jalan raya utama dari Kuala Lumpur ke Kuantan telah siap pada tahun 1899. Menjelang tahun 1928 terdapat jalan raya yang menghubungkan Singapura di Selatan dengan Perlis di Utara. Jalan raya utama yang menghubungkan Terengganu dan Pahang dengan pantai Barat telah dibina hanya selepas tahun 1945. Semasa penubuhan Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1948, terdapat kira-kira 9600 km jalan raya motor yang baik.

3. Perkhidmatan udara 

Syarikat perkhidmatan udara yang pertama di Tanah Melayu telah ditubuhkan pada tahun 1937 oleh Wearne Brothers. Ia dikenali sebagai Wearne’s Air Service. Syarikat tersebut telah memulakan perkhidmatan udara antara Singapura, Kuala Lumpur dan Pulau Pinang. Perkhidmatan udara ini telah dihentikan apabila Perang Dunia Kedua meletus. Pada tahun 1920-an, lapan buah lapangan terbang telah dibina di bandar-bandar utama seperti Kuala Lumpur, Pulau Pinang, Ipoh, Taiping, Butterworth dan Alor Setar. Dalam pada itu terdapat sebuah lapangan terbang antarabangsa yang kian maju di Singapura. Pada tahun 1947, Malayan Airways Limited telah ditubuhkan. Pada tahun 1956, sebuah lapangan terbang antarabangsa dibina di Kuala Lumpur.
4. Perkhidmatan perkapalan
Menjelang tahun 1870-an, terdapat beberapa syarikat perkapalan yang menggunakan kapal-kapal stim untuk membawa hasil-hasil Tanah Melayu ke Singapura. Dalam perjalanan balik ke pelabuhan-pelabuhan Tanah Melayu, kapal-kapal tersebut membawa bekalan-bekalan dan alat-alat jentera. Pada tahun 1890, Theodore Cornelius Bogaardt (seorang Belanda) mengasaskan Straits Steamship Company yang muncul sebagai syarikat perkapalan yang terpenting. Selepas tahun 1896, Straits Steamship Company memulakan perkhidmatan penumpang kelas pertama.

Perkhidmatan ini menjadi penting selepas Kuala Lumpur dijadikan pusat pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu dan tidak dihubungi oleh jalan keretapi persekutuan. Pelabuhan-pelabuhan yang penting ialah Port Swettenham, Port Dickson, Teluk Anson dan Port Weld. Port Swettenham merupakan pelabuhan yang terpenting sekali. Dalam tahun 1930-an, syarikat-syarikat perkapalan menghadapi persaingan hebat dari sistem pengangkutan jalan raya dan keretapi.

Kesihatan

Tanah Melayu menghadapi beberapa masalah kesihatan pada abad ke-19. Penyakit-penyakit seperti malaria, disenteri, demam cacar dan kolera biasa terdapat. Penyakit-penyakit tersebut telah mengakibatkan kematian ramai orang. Sebagai contoh, kira-kira 65 orang telah menjadi mangsa kolera di Larut pada tahun 1874. Jumlah kes beri-beri yang dirawat di Selangor pada tahun 1894 ialah sebanyak 2817 di mana kadar kematian ialah 24%.
Selepas tahun 1900, taraf kesihatan penduduk Tanah Melayu telah bertambah baik. Penyakit-penyakit beri-beri dan malaria dapat dikawal. Antara tahun-tahun 1900-50 kadar kematian bagi orang dewasa dan kanak-kanak telah dikurangkan sebanyak 50%. Kerajaan British telah menubuhkan hospital-hospital, pusat-pusat perubatan dan menjalankan penyelidikan perubatan. Hospital kerajaan yang pertama di Negeri-negeri Melayu Bersekutu dibuka di Taiping pada tahun 1878.
Pada kira-kira masa yang sama, sebuah hospital telah didirikan di Selangor. Selepas tahun 1884, pusat-pusat perubatan telah dibuka di Tanjung Malim, Batu Gajah, Gopeng, Kerian, Kuala Kangsar. Hospital Besar di Kuala Lumpur telah didirikan manakala sebuah hospital baru di Kelang dibina.
Masyarakat Cina juga membina beberapa hospital seperti Hospital Tai Wah (1895) dan Hospital Tung Shin di Kuala Lumpur.
Menjelang tahun 1896, Perak mempunyai 15 buah hospital, Selangor 14, Negeri Sembilan 3 dan Pahang 2. Menjelang tahun 1908, terdapat 52 buah hospital di Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
Penyelidikan perubatan memainkan peranan penting dalam mengawal penyakit-penyakit malaria dan beri-beri. Institusi Penyelidikan Perubatan telah didirikan di Kuala Lumpur pada tahun 1901. Maktab Perubatan King Edward VII telah ditubuhkan di Singapura pada tahun 1905. Maktab tersebut telah menghasilkan beberapa orang doktor tempatan yang dapat berkhidmat di hospital-hospital kerajaan.
Selepas tahun 1909, pusat-pusat spesialis bagi kesihatan mental dan penyakit kusta telah didirikan. Menjelang tahun 1941, kira-kira satu pertiga daripada hospital-hospital di Tanah Melayu merupakan institusi-institusi kerajaan. Hospital-hospital lain dikendalikan oleh estet-estet (melalui undang-undang), persatuan-persatuan mubaligh dan pertubuhan-pertubuhan Cina. Kebanyakan daripada kemudahan perubatan ini terdapat di bandar.

TEMA 2 : SEJARAH 2 STPM (MALAYSIA)

TEMA 2 : TRANSFORMASI MASYARAKAT
BAB 7 : KESAN TERHADAP MASYARAKAT DAN NEGARA
SUB TAJUK : Kemunculan Masyarakat Majmuk

Perubahan Penduduk Akibat dari Perkembangan Perusahaan Bijih Timah dan Getah

Pengenalan
Pada abad ke-19, Tanah Melayu bukan sahaja mengalami perubahan politik tetapi juga perubahan ekonomi yang membawa kepada perubahan sosial. Perkembangan perusahaan bijih timah telah membawa kepada kedatangan orang Cina dan perkembangan perusahaan getah membawa kepada kedatangan orang India. Kemudahan yang disediakan seperti Jabatan Perlindungan Orang-orang Cina 1871, Tabung Imigran Orang India 1907 dan sebagainya telah menggalakkan lagi kedatangan imigran-imigran yang berpunca daripada kesusahan yang dialami di negara mereka seperti bencana alam, pertambahan penduduk, takanan sosial, politik dan sebagainya. Mereka dibawa ke Tanah Melayu melalui beberapa sistem seperti Sistem Buruh Bebas, Sistem Buruh Kontrak, Sistem Kangani dan sebagainya.
Perubahan-perubahan penduduk
Sebelum 1848, hampir seluruh penduduk Tanah Melayu terutamanya penduduk Negeri-negeri Melayu terdiri daripada orang Melayu. Walau bagaimanapun, terdapat beberapa petempatan kecil orang Cina di Negeri-negeri Selat, muara Seberang Perai, Johor, muara Sungai Pahang, Kuala Terengganu manakala sebilangan orang India lebih kecil dan mereka terdapat di Negeri-negeri Selat sebagai buruh di ladang-ladang kopi, tebu dan sebagainya. Mengikut bancian 1839, penduduk Tanah Melayu berjumlah 250 ribu orang. Akibat dari perkembangan perusahaan bijih timah dan getah, telah berlaku perubahan penduduk Tanah Melayu. Penduduk Tanah Melayu yang berjumlah 0.5 juta orang pada tahun 1870 telah meningkat kepada 3 juta orang pada tahun 1921. Pertambahan penduduk berpunca daripada kedatangan imigran-imigran yang kebanyakannya terdiri daripada buruh-buruh dari Selatan China terutamanya dari wilayah Kwantung, Kwangsi dan Fukkien serta dari Selatan India terutamanya Madras.
Kedatangan orang-orang Cina secara beramai-ramai berlaku antara tahun 1840-1914 semasa perkembangan perusahaan bijih timah, manakala kedatangan orang-orang India berlaku antara tahun 1906-1921 semasa perkembangan perusahaan getah. Akibat dari perkembangan perusahaan bijih timah dan getah, bilangan orang Melayu telah bertambah akibat dari kedatangan imigran Indonesia dari Sumatera, Jawa, Kalimantan, Riau dan lain-lain Kepulauan Indonesia. Selain itu, bilangan orang Eropah meningkat kerana mereka terlibat dalam kedua-dua perusahaan tersebut. Menjelang tahun 1921, 50% daripada kegiatan perlombongan bijih timah dikuasai oleh orang-orang Eropah dan kebanyakan ladang adalah kepunyaan mereka.
Akibat perkembangan perusahaan bijih timah dan getah juga komposisi penduduk mengalami perubahan. Walaupun sebelum 1848, orang Melayu menjadi majoriti penduduk Tanah Melayu tetapi menjelang tahun 1921 bilangan imigran hampir sama ramai dengan orang Melayu. Pada tahun 1911, 1/3 daripada penduduk Tanah Melayu terdiri daripada orang Cina. Mengikut bancian 1921, pecahan penduduk Tanah Melayu adalah seperti berikut:
a. Melayu: 3,338,545
b. Cina: 1,170,551
c. India: 472,000
d. Lain-lain: 46,000
Sebelum tahun 1870, penduduk Tanah Melayu adalah penduduk yang menetap di Tanah Melayu. Mereka terdiri daripada orang Melayu yang dilahirkan di Tanah Melayu dan nisbah antara lelaki dan perempuan seimbang. Menjelang tahun 1921, kira-kira ½ dari penduduk Tanah Melayu merupakan penduduk yang tinggal tidak menetap di tanah Melayu. Mereka terdiri daripada orang Cina dan India yang dilahirkan sama ada di China atau India dan nisbah antara lelaki dan perempuan tidak seimbang kerana majoriti imigran adalah lelaki. Pada tahun 1921, hanya 21% orang Cina dan 12% orang India yang dilahirkan di Tanah Melayu. Imigran-imigran Cina dan India masih menumpukan taat setia kepada negara asal mereka. Bilangan penduduk Tanah Melayu juga bergantung kepada keadaan ekonomi Tanah Melayu. Pada zaman ekonomi mewah, penduduk Tanah Melayu telah bertambah kerana keadaan ini menarik kedatangan imigran-imigran. Pada zaman ekonomi meleset, penduduk Tanah Melayu berkurangan kerana kecenderungan imigran terutama imigran India untuk pulang ke negara asal mereka.
Sebelum 1870, penduduk Tanah Melayu adalah penduduk desa kerana petempatan orang Melayu adalah di tepi pantai, kuala sungai dan pinggir sungai. Akibat perkembangan perusahaan bijih timah dan getah kawasan tempat tinggal orang Melayu telah mengalami perubahan penduduk orang Cina tinggal di pelabuhan dan kawasan perlombongan yang kemudiaannya berkembang sebagai bandar. Akibatnya, orang Cina menjadi penduduk bandar hingga hari ini. Manakala orang-orang India pula tinggal di ladang getah dan sebahagian mereka tinggal di bandar selain daripada kawasan ladang. Pekerjaan penduduk di Tanah Melayu juga mengalami perubahan. Orang India menjadi penoreh getah, pekerja ladang dan buruh di jabatan kerjaan terutamanya Jabatan Kerja Raya, Keretapi; orang Cina menjadi pelombong dan peniaga; orang Melayu menjadi penanam padi, nelayan dan sebagainya.
Kesimpulan
Selepas tahun 1921, terdapat tanda-tanda bahawa imigran Cina dan India mahu menetap di Tanah Melayu. Buktinya mereka mula membawa keluarga mereka ke Tanah Melayu. Tindakan mereka untuk menetap di Tanah Melayu telah membawa kepada wujudnya masyarakat majmuk di mana orang India dan Cina merupakan masyarakat yang tidak dapat mengasimilasikan diri mereka ke dalam masyarakat Melayu kerana beberapa perbezaan dari segi agama, adat resam, bahasa dan cara hidup. Berdasarkan pernyataan di atas, memang tidak dinafikan bahawa perkembangan perusahaan bijih timah dan getah membawa kepada perubahan penduduk di Tanah Melayu.

NOTA SEJARAH 2 STPM (MALAYSIA)

TEMA 2 : TRANSFORMASI MASYARAKAT
BAB 7 : KESAN TERHADAP MASYARAKAT DAN NEGARA
SUB TAJUK : Penerimaan dan Pengubahsuaian Pentadbiran British


Sistem Residen
Pengenalan
Pada 1860-an dan 1870-an, berlaku pelbagai kekacauan di Perak, Selangor, Pahang dan Sungai Ujong. Antara kekacauan itu ialah perebutan takhta, pergaduhan pembesar, pergaduhan antara pelombong Cina dan sebagainya. Kekacauan tersebut telah dijadikan alasan oleh British untuk campur tangan. Hasil usaha Andrew Clarke, dasar campur tangan bermula dari Perak, kemudian Selangor, Sungai Ujong dan Pahang. Berikutan dasar campur tangan, sistem Residen telah diperkenalkan di negeri-negeri tersebut. Di bawah sistem Residen, Sultan menerima seorang residen sebagai penasihat bagi menasihatinya dalam segala hal kecuali hal-hal yang berkaitan dengan agama Islam dan adat resam Melayu.

Tugas Residen
1. Menasihati Sultan dalam urusan-urusan pentadbiran kecuali dalam perkara-perkara yang berkaitan dengan agama dan adat istiadat orang Melayu.
2. Mengekalkan ketenteraman dan menegakkan peraturan serta undang-undang di wilayah pemerintahannya. Segala tindakan hendaklah jangan menggunakan paksaan.
3. Membentuk sebuah sistem cukai yang berkesan.
4. Merancang dan membangunkan kawasan-kawasan bandar.
5. Membaiki alat-alat perhubungan

Corak pentadbiran
1. Peringkat negeri
Pemerintahan secara tidak langsung dan nasihat Residen kepada Sultan dijalankan melalui pembentukan Majlis Mesyuarat Negeri. Tujuan utama majlis ini ialah untuk membolehkan para pegawai British berunding dengan para pembesar tempatan tentang segala hal yang berhubung dengan kepentingan masyarakat Melayu.
Majlis ini mula-mulanya ditubuhkan sebagai badan penasihat sahaja. Kemudian, tugas-tugasnya termasuk juga membuat segala undang-undang, menjadi mahkamah rayuan tertinggi dan menjadi badan kerajaan utama yang menguruskan perubahan dalam struktur cukai, pencen kepada orang Melayu dan perlantikan ketua tempatan, pegawai kerajaan dan kadi. Pada amnya, semua perkara yang berkaitan dengan kerajaan tempatan diuruskan oleh majlis ini kecuali urusan mengawal hasil-hasil yang berada di bawah Residen.
Seluruh Mesyuarat Majlis dijalankan dalam Bahasa Melayu dan segala perkara yang berkaitan dengan pentadbiran, ekonomi dan sosial dibincangkan dalam majlis ini. Semua cadangan dan usul Residen harus dibahaskan dan diundi sebelum diluluskan menjadi undang-undang. Semua rang undang-undang harus mempunyai tandatangan Sultan tetapi mestilah terlebih dahulu mendapat keizinan Gabenor yang mempunyai kuasa pembatal.
Sungguhpun majlis ini amat berguna untuk membincangkan pendapat mengenai perkara-perkara yang menyentuh orang Melayu tetapi sebenarnya, majlis ini tidak mempunyai kuasa perundangan yang luas. Lagipun, apabila pentadbiran menjadi semakin rumit, fungsi perundangan majlis ini diabaikan. Lama-kelamaan, majlis ini hanya meluluskan keputusan yang sudah dibuat.
2. Peringkat daerah
Setiap negeri dibahagikan kepada beberapa daerah. Pentadbiran daerah di bawah jagaan seorang Pegawai Daerah British. Di peringkat awal, pegawai daerah dikenali sebagai “Pemungut Cukai dan Majlistret” kerana beliau bertugas untuk memungut hasil dan menjadi majistret di peringkat daerah. Pegawai Daerah juga bertanggungjawab menjaga perbendaharaan daerah dan memungut cukai. Beberapa cawangan jabatan seperti Jabatan Kerja Raya, Jabatan Polis dan Jabatan Perubatan ditubuhkan di bawah Ketua Pegawai Eropah dan Pegawai Daerah bertugas untuk mengawasi Kerja Ketua Jabatan tersebut.
3. Peringkat mukim
Setiap daerah dibahagikan kepada beberapa mukim. Seorang pembesar dilantik untuk menjadi Ketua Mukim dengan gelaran Penghulu. Anak raja dilantik menjadi Penghulu kerana
a. Mempunyai pengaruh yang kuat
b. Melibatkan mereka dalam pentadbiran British
c. Mereka lebih memahami sikap dan perasaan rakyat jelata
d. Mereka mempunyai pendidikan yang diperlukan untuk menjalankan tugas
Tugas mereka ialah:
a. Memungut hasil tanah
b. Mentadbir undang-undang tempatan
c. Menjaga keamanan dan keselamatan
d. Mengadakan hubungan erat dengan rakyat jelata
e. Menyampaikan dasar dan usaha kerajaan kepada rakyat jelata
f. Menyampaikan maklumat balas rakyat kepada kerajaan
g. Menyimpan kira-kira dan membuat laporan bertulis
4. Peringkat kampung
Pentadbiran kampung diketuai oleh Ketua Kampung. Biasanya, mereka terdiri daripada orang tua yang dihormati oleh penduduk sesebuah kampung. Ketua Kampung bekerjasama dengan Penghulu di mukim dan mendapat pengiktirafan daripada Sultan negeri masing-masing. Selain Penghulu dan Ketua Kampung, terdapat lagi Kapitan Cina dan Penghulu Dagang.
5. Peringkat bandar
Pada awal tahun 1890-an, sebuah lembaga kesihatan telah ditubuhkan untuk mentadbir Bandar Kuala Lumpur. Tugasnya adalah untuk
a. Mengeluarkan lesen peniaga dan penjaja
b. Meluluskan pelan bangunan
c. Menjaga kebersihan bandar
Ahli-ahlinya terdiri daripada:
a. Jurutera di Jabatan Kerja Raya
b. Ketua Polis Daerah
c. Individu yang dilantik oleh Residen
Masalah yang dihadapi oleh Residen
1. Tidak terdapat sistem pemerintahan pusat di Negeri-negeri Melayu. Ada sesetengah wilayah dan ketua-ketua wilayah tidak tertakluk di bawah kekuasaan Sultan. Mereka bebas menjalankan urusan pentadbiran sendiri.
2. Dalam kehidupan sehari-hari Sultan dan pembesar-pembesar Melayu telah mengikut cara hidup mereka sendiri sebagai warisan sejarah turun-temurun. Oleh itu, amatlah sukar untuk mempengaruhi dan mendesak mereka agar dapat mengubah dan mengikut sistem pentadbiran baru seperti mana sistem Barat.
3. Adalah sukar bagi Residen mengelakkan diri dari campur tangan dalam adat ketika menjalankan tugas kerana adar merupakan kehidupan orang-orang Melayu. Sebagai contoh, sudah menjadi corak pemerintahan di Negeri-negeri Melayu bahawa Sultan dan pembesar-pembesar termasuk ketua-ketua wilayah mempunyai kuasa untuk memungut cukai di wilayah masing-masing. Sultan akan mendapat pembayaran pula dari mereka.
Bukti yang jelas ialah Ngah Ibrahim (Menteri Larut) berkuasa dan bebas memungut cukai di Daerah Larut, Perak. Dato’ Bahaman (Orang Kaya Semantan) di Pahang mempunyai hak memungut cukai di Daerah Semantan terutamanya Sungai Semantan yang menjadi alat perhubungan penting bagi kapal-kapal. Perkara ini yang harus dihadapi oleh Residen kerana sudah menjadi tugas mereka membentuk sistem tersebut untuk pembangunan negeri bukan untuk kepentingan individu seperti yang telah berlaku.
4. Masalah yang tidak kurang pentingnya ialah masalah kewangan. Hal ini disebabkan Kerajaan British tidak memberi bantuan yang cukup kepada mereka. Malah, segala perbelanjaan termasuk gaji Residen ditanggung oleh Sultan atau kerajaan negeri. Masalah kewangan menjadi semakin serius apabila Residen terpaksa menyelesaikan hutang-hutang negeri kepada Negeri-negeri Selat. Negeri-negeri Selat telah membiayai kira-kira £15000 di Perak dan dalam tahun 1877 hutang negeri Perak telah berjumlah £160000. Selain itu, ramai pembesar-pembesar negeri juga telah berhutang, misalnya Ngah Ibrahim telah berhutang kira-kira £50000.
5. Banyak masalah dihadapi untuk mengawal ketenteraman. Hal ini juga disebabkan Residen tidak mempunyai anggota keselamatan yang cukup untuk membantunya di setiap wilayah. Hanya sesetengah Residen sahaja yang mempunyai pasukan polis dan askar seperti Kapten Speedy di Larut. Itupun pemberian dari Ngah Ibrahim kepadanya. Kapten Tatham di Sungai Ujong hanya dibantu oleh kira-kira 50 orang anggota polis.
Perubahan-perubahan yang berlaku
1. Pentadbiran
a. Pembentukan Majlis Mesyuarat Negeri (State Council)
Perubahan yang nyata dalam pemerintahan ialah pembentukan Majlis Mesyuarat Negeri (MMN). Suktan dilantik menjadi Presiden dan ahli-ahli yang lain terdiri daripada Residen, Penolong Residen, pembesar Melayu dan ketua-ketua puak Cina. MMN merupakan satu institusi yang mengendalikan urusan-urusan pentadbiran.
Di Perak, MMN ditubuhkan pada tahun 1877 yang mengandungi 7 ahli iaitu 3 Melayu, 2 Inggeris dan 2 Cina. Pada tahun 1895, keahliannya bertambah menjadi 12 orang iaitu 7 Melayu, 2 Inggeris dan 3 Cina.
Di Selangor, MMN ditubuhkan pada tahun 1878. MMN mempunyai kuasa meluluskan perkara-perkara yang berkaitan dengan kerajaan negeri seperti membincangkan hal-hal dalam negeri seperti cukai, perbelanjaan, perlantikan serta gaji pembesar. MMN juga boleh menimbangkan sama ada hukuman mati patut dijalankan atau ubah.
Namun demikian, perkara-perkara penting seperti belanjawan negeri tetap dirangka oleh Residen yang kemudiannya mendapat persetujuan daripada Gebenor Negeri-negeri Selat.
b. Penubuhan sistem cukai yang efektif
Adalah menjadi tugas Residen untuk menubuhkan satu sistem cukai yang berkesan. Hasil cukai yang diperolehi itu hendaklah digunakan untuk pembangunan negeri seperti membiayai pembinaan jalan raya, keretapi serta alat-alat perhubungan yang lain. Dengan adanya jabatan cukai dan penghasilan dalam negeri, beban Kerajaan Inggeris untuk membiayai pembangunan-pembangunan dalam negeri berkurangan.
Yang nyata kerajaan negeri dapat membayar gaji Residen dan pembesar Melayu. Kerajaan negeri akan dapat menyelesaikan sendiri masalah mereka seperti masalah hutang-piutang, misalnya ketika Hugh Low menjadi Residen Perak, dalam masa 6 tahun sahaja, Perak berjaya membayar kembali hutang-hutang terutama kepada Negeri-negeri Selat di samping telah menambahkan pendapatan negeri tersebut.
c. Terbentuknya satu pentabiran yang stabil
Sungguhpun pada peringkat awalnya pemerintahan Residen tidak berjaya seperti peristiwa Birch di Perak, namun kemudiannya Residen Inggeris telah berjaya mengadakan satu pentadbiran yang stabil di Negeri-negeri Melayu. Satu pentadbiran yang stabil hanya dapat diadakan jika mereka dapat menjamin ketenteraman dalam negeri. Oleh itu, perkara ketenteraman dan mengadakan peraturan dalam negeri mendapat perhatian yang utama.
Kejayaan sistem Residen dapat dibuktikan dalam zaman Hugh Low (1877-1889) di Perak dan zaman Frank Swettenham (1882-1889) di Selangor. Untuk menjamin adanya satu pentadbiran yang stabil, Residen perlu mendapat sokongan dan kerjasama dari pembesar-pembesar dan orang-ornag Melayu. Kelemahan-kelemahan Birch dalam tahun-tahun 1870-an telah memberi satu pengajaran yang besar.
d. Mengadakan undang-undang
Memandangkan adanya rancangan-rancangan dan kemajuan-kemajuan dalam bidang pertanian, maka dibentuk undang-undang mengenai penggunaan tanah, misalnya di Perak telah diadakan Undang-undang Tanah yang dibuat oleh Hugh Low. Dalam undang-undang tersebut dinyatakan peraturan-peraturan pengawalan penggunaan tanah, meletakkan projek-projek dan pendaftaran bagi tanah. Sistem yang serupa telah dibuat di Selangor oleh Frank Swettenham yang diberi nama Land Regulation.
e. Penubuhan badan perancang bandar
Dalam tahun 1890, telah ditubuhkan sebuah badan perancang bandar di Negeri-negeri Melayu yang diberi nama Town Sanitary Board. Badan tersebut bertanggungjawab terhadap pembangunan peraturan-peraturan pembangunan, membina parit-parit, bekalan air dan elektrik serta kesihatan.
2. Ekonomi
a. Pelancaran aktiviti ekonomi
Memandangkan Negeri-negeri Melayu sangat kaya dengan bahan-bahan mentah seperti Perak dan Selangor, maka melalui sistem Residen, pihak British akan mengadakan satu polisi menggunakan sepenuhnya bahan-bahan mentah tersebut untuk memajukan ekonomi yang bukan sahaja akan memberi manfaat kepada Negeri-negeri Melayu, malah juga kepada pihak British. Semua aktiviti ekonomi di Negeri-negeri Melayu akan diserahkan kepada kapitalis-kapitalis Barat.
b. Pembinaan alat perhubungan
Untuk menjayakan rancangan-rancangan pembangunan ekonomi, beberapa rancangan perlu dijalankan seperti membina alat-alat perhubungan, kemudian mendapatkan tanah dan kemudahan pinjaman wang. Kerajaan juga hendaklah memastikan tidak akan timbul pertikaian mengenai penggunaan tanah terutama di kawasan-kawasan perlombongan khasnya bijih timah. Jika perkara-perkara di atas dilakukan sudah pasti akan dapat menggalakkan kemasukan palabur-pelabur asing.
c. Kemajuan pertanian
Selain perkembangan perusahaan bijih timah, dalam pemerintahan Residen juga telah dicapai kemajuan pertanian. Beberapa jabatan tanaman diperkenalkan. Dalam tahun-tahun 1880-an dan awak 1890-an telah ditanam lada, tebu, tembakau, gambir dan kopi. Di Selangor penanaman kopi dan tembakau diperkenalkan oleh Frank Swettenham.
Pada tahun 1885, terdapat kira-kira 20000 ekar kawasan tanah untuk jenis tanaman tersebut di Selangor. Di Perak, penanaman kopi dan gula diperkenalkan oleh Hugh Low dan sejak tahun 1883, negeri itu telah berjaya mengeksport kopi dan gula. Dengan adanya kemajuan perusahaan bijih timah dan dibantu pula oleh pembinaan jalan raya dan keretapi, nilai perdagangan Negeri-negeri Melayu telah bertambah, misalnya, nilai perdagangan negeri Selangor pada tahun 1887 ialah $11 juta sementara negeri Perak dalam tahun yang sama ialah $19 juta.
3. Sosial
a. Kemasukan orang Cina dan India
Dasar imigrasi yang longgar telah membawa kepada kedatangan orang-orang India dan Cina ke Selangor. Kedatangan mereka telah menyebabkan orang-orang Melayu tidak lagi menjadi penduduk majority di Perak dan Selangor. Malah bilangan orang-orang Cina di kawasan perlombongan melebihi orang Melayu. Kedatangan mereka telah mewujudkan masyarakat majmuk di mana orang-orang Cina dan India adalah masyarakat yang berasingan yang tidak dapat mengasimilasikan di dalam masyarakat Melayu kerana beberapa perbezaan.
b. Perbandaran
Kemajuan ekonomi dan pentadbiran telah membawa kepada berlakunya proses urbanisasi perbandaran di mana kawasan-kawasan perlombongan telah muncul sebagai bandar-bandar seperti Taiping, Kuala Lumpur dan Klang. Kemudahan sosial seperti kesihatan, perhubungan, pelajaran dan sebagainya juga diwujudkan.
Kelemahan-kelemahan sistem Residen
1. Kuasa-kuasa Raja-raja Melayu semakin berkurangan
Sungguhpun dengan pentadbiran Residen turut dapat membantu melicinkan perjalanan pentadbiran dan menambahkan ekonomi Negeri-negeri Melayu, tetapi nyata raja-raja Melayu telah kehilangan kuasa yang ada padanya. Walaupun pada teorinya. Residen hanya bertugas memberi nasihat tetapi pada praktiknya ia tidak terlepas dari amalan campur tangan.
Raja-raja dan pembesar-pembesar Melayu hanya mendengar apa yang akan diperkatakan dan dibincangkan oleh Residen tanpa diberi peluang mengambil bahagian. Hanya perkara-perkara yang tidak penting terutamnya mengenai hal-ehwal kampung yang akan dibincangkan secara mendalam dengan Raja-raja dan pembesar-pembesar termasuk ketua-ketua kampung. Dalam membincangkan perkara-perkara penting seperti kewangan, belanjawan dan sebagainya, mereka telah dikecualikan.
Kehilangan kuasa Raja-raja Melayu dan pembesar-pembesar Melayu jelas kelihatan dalam Majlis Mesyuarat Negeri (MMN) kerana MMN tidak lagi berfungsi. Sungguhpun Raja-raja dan para pembesar Melayu mempunyai hak untuk memberi pendapat ataupun sebarang usul, jika ia bertentangan dengan polisi pemerintahan Inggeris maka usul itu ditolak.
Kadang-kala, keputusan yang dibuat oleh MMN tidak diterima oleh British misalnya pernah MMN di Selangor menyingkirkan salah seorang anggotanya iaitu Tengku Panglima Raja tetapi sebaliknya beliau tetap menjadi anggota MMN. Di Perak, Residen telah menolak usul yang dikemukakan oleh Raja Muda Yusuf yang menentang pengambilan orang Cina menjadi anggota MMN.
Kehilangan kuasa tersebut telah menimbulkan perasaan tidak puas hati di kalangan Raja-raja Melayu termasuk pembesar-pembesar. Hal ini telah menimbulkan rasa bimbang kepada pihak Inggeris dan tindakan telah diambil untuk mengkaji semula polisi Inggeris ke atas Negeri-negeri Melayu. Pihak Inggeris tidak mahu peristiwa pembunuhan Residen Birch di Perak dan diikuti oleh Perang Perak pada 1875 berulang lagi.
2. Sistem Residen tidak sama
Ketidakseragaman dalam pentadbiran di kalangan Residen-residen British telah terjadi. Hal ini disebabkan setiap Residen tidak menerima arahan-arahan tertentu dan Gabenor Negeri-negeri Selat. Residen hanya diberitahu bahawa mereka bertanggungjawab atas keselamatan dan kepentingan rakyat Inggeris di Negeri-negeri Selat. Oleh sebab itu kelicinan pentadbiran dan kemajuan negeri adalah bergantung kepada peribadi Residen itu sendiri. Tugasnya bergantung kepada kecekapan dan kebijaksanaan individu. Misalnya kecekapan Hugh Low dan Frank Swettenham telah membawa kepada kejayaan negeri Perak dan Selangor.
3. Tekanan ekonomi
Sungguhpun kemajuan dan perkembangan ekonomi telah dicapai hasil perlaksanaan Sistem Residen, namun sebenarnya orang-orang Melayu tidak merasai kenikmatan itu. Sebaliknya orang-orang asing terutama pengusaha Eropah dan Cina telah menguasai sektor ekonomi dan perdagangan orang-orang Melayu kekal dengan corak tradisionalnya iaitu bertani dan menjadi nelayan. Sikap pemerintahan Inggeris menyebabkan perbezaan ekonomi antara orang Melayu dengan kaum-kaum lain terutama orang Cina semakin jauh. Inggeris tidak cuba membantu dan menggalakkan orang-orang Melayu menceburkan diri dalam bidang ekonomi dan perdagangan.

Entri yang lepas lepas

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...